တအောင်းကျန်းမားရေးအဖွဲ့အစည်း၏ အကြောင်း
၁။ တအောင်းကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း၏ သမိုင်းကြောင်း
တအောင်းကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ Ta’ang Health Care Group(THCG)သည် … ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု လုံးဝနိမ့်ကျနေသော တအောင်းဒေသအတွင်း ပြည်သူလူထုတို့၏ ကျန်းမာရေး အဆင့်အတန်းမြှင့်မားလာစေရေးကို ဦးတည်ပြီး တအာင်းကျောင်းသားနှင့်လူငယ်များအဖွဲ့ (TSYU)နှင့်တအောင်း အမျိုးသမီး အဖွဲ့အစည်း (TWO) တို့မှပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။
၂၀၀၃-ခုနှစ်တွင် အဖွဲ့ဝင်များကို ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ရှိ မယ်တော်ဆေးခန်းနှင့်နယ်လှည့်ကျောပိုးအိတ် ကျန်းမာရေးကို ဆေးသင်တန်း တက်ရောက်ရန် ပို့ဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီး ထိုသင်တန်းမှ ကျန်းမာရေး လုပ်သားများ မွေးထုတ် ဆေးဝါးများနှင့်ဆေးပစ္စည်းများကို Back Pack Health Worker Team (BPHWT) ၏ထောက်ပံ့မှုဖြင့် Ta’ang Health Care Group (THCG) ကို တည်ထောင်နိုင်ရန် စတင်မျိုးစေ့ချပေးနိုင်ခဲ့သည်။
ထိုကျန်းမာရေးလုပ်သားများသည် ၂၀၀၄ခုနှစ်တွင် မန်တုံမြို့နယ်၊ ခိုမုံးကျေးရွာတွင် မိုဘိုင်ဆေးခန်းတစ်လုံး စတင်ဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၅-ခုနှစ်တွင် မဝေါကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွေ့ဖွင့်လှစ်ကာ တအောင်းလူထုကို ကျန်းမာ ရေးဆိုင်ရာပညာပေးနှင့် ဆေးကုသမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
၂၀၀၇-ခုနှစ်တွင် မဝေါကျေးရွာရှိ မိုဘိုင်ဆေးခန်းကို မန်တုံမြို့နယ်၊ မန်စပ်ကျေးရွာသို့ အထိုင်ဆေးခန်းဖြင့်ပြောင်းရွေ့ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း၊ နမ့်ခမ်းမြို့နယ် ပန်ကနှိုင်းအုပ်စုတွင် မိုဘိုင်းဖြင့်နယ်လှည့် ဆေးကုသပေးခြင်း၊ ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ပန်ရောင်ကျေးရွာနှင့် ဆိုင်လိန်ကျေးရွာအထိုင်ဆေးခန်းဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် လားရှိုးမြို့၊ မိုင်းယော်တိုက်နယ်ခွဲ၊ မန်နားကျေးရွာနှင့် တန့်ယန်း မြို့နယ်လွယ်ပန်ကျေးရွာတွင် အထိုင်ဆေးခန်းဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ ၂၀၂၂ခုနှစ် တန့်ယန်းမြို့နယ် နောင်ချိုကျေးရွာ နှင့်ကွတ်ခိုင် မြို့နယ်ဆိုင်းခေါင် ကျေးရွာတွင်တိုးချဲ့ပြီး စုစုပေါင်း(၅)မြို့နယ် တွင် အထိုင်ဆေးခန်း (၇)ခုဖြင့် လုပ်ဆောင်လျှက်ရှိပါသည်။
၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ မေလတွင် အစိုးရဌာINGOs, INGO, CBO, CSO အစရှိသည့် တအာင်းဆရာဝန်များ၊ ကျန်းမာရေး လုပ်သားများကို စုစည်းပြီး တအောင်းတမျိုးသားလုံးဆိုင်ရာကျန်းမာရေး ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပွဲကို ကျင်းပခဲ့ပြီး ထိုညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပွဲမှ ဘုတ်ကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ထိုဘုတ်ကော်မတီမှ ၂၀၁၈ အောက်တိုဘာလတွင် ဘုတ်ကော်မတီ အစည်းအဝေးကျင်းပပြီး THCG မှ THC သို့အဖွဲ့အမည် ပြောင်းလဲ ခဲ့ပါသည်။
ထို့ပြင် တအောင်းကျန်းမာရေးကော်မတီ၏ ပထမအကြိမ်မြောက်ညီလာခံအစည်းအဝေးကို ၂၀၂၀ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၅၊ ၂၆၊ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး တက်ရောက်ခဲ့သည့်ကိုယ်စားလှယ်များမှ ကော်မတီ၏ အမည်ကိုတအောင်းကျန်းမာရေးကော်မတီ(THC)မှ တအောင်းကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း(THO)ဟုပြောင်းလဲ ကျင့်သုံးရန် သဘောတူခဲ့ပါသည်။
တအောင်းကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းသည် တအောင်းပြည်သူလူထုအတွက် မှတ်တမ်းတင်ခြင်းနှင့် စောင့်ကြည့် လေ့လာသုံသပ်ရေးဌာန၊ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုနှင့် ပညာပေးရေးဌာန၊ လူသားချင်းစီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် ရုံးစီမံခန့်ခွဲရေး ဌာနနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဌာန စသည်တို့ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နေသော အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပါသည်။
၂။ တအောင်းကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း၏ အန္တိမပန်းတိုင်
ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီကျန်းမာရေးစနစ်ထွန်းကားပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် လူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်းတွင် လူတိုင်း ပြီးပြည့်စုံသော ကျန်းမာရေး အခွင့်အရေး ရရှိစေရမည်။
၃။ တအောင်းကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း၏ ပန်းတိုင်များ
တအောင်းဒေသအတွင်းရှိပြည်သူလူထုများအတွက် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုများ လက်လှမ်းမှီစေရန် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်အသိပညာပေးခြင်း၊ ပြီးပြည့်စုံသော ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများပေးခြင်းနှင့် ထောက်ပံ့ကူညီ ပေးခြင်းများ လုပ်ဆောင်နေသော အဖွဲ့အစည်းအဖြစ်ရပ်တည်မည်။
၄။ တအောင်းကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း၏ ရည်ရွယ်ချက်များ
1. လူတိုင်း တန်းတူညီမျှ၊ သာတူညီမျှသော ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု ရရှိစေရန်။
2. လူတိုင်း သက်တမ်းစေ့ အသက်ရှင်သန်စွာ နေထိုင်စေရေးနှင့် ကျန်းမာရေး အဆင့်အတန်းမြင့်မားလာ စေရန်။
3. လက်လှမ်းမမှီသောတအာင်းဒေသများတွင် လူတိုင်း အခြေခံကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုရရှိစေရန်။
4. တအာင်းဒေသအတွင်းရှိ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အခြေအနေများကို ပြည်တွင်းပြည်ပသိရှိလာစေရန်။
၅။ တအာင်းကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း၏ စံတန်ဖိုးများ
၁. လူထု၏ ကျန်းမာရေးကို အဓိကထားသည်။ (ကျန်းမာခြင်းသည် လာဘ်တစ်ပါး)
၂. ရိုးသားဖြောင့်မတ်ခြင်းနှင့် သစ္စာရှိမှု။
၃. တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု။
၄. ညီညွတ်မှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်မှု။
၅. ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိသည်။
၆. တန်းတူညီမျှမှုနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု မရှိ။
၇. အဖွဲ့အစည်း၏ Vision, Mission ၊ မူဝါဒများကို လေးစားလိုက်နာသည်။
၈. လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာသည်။
၆။ လုပ်ငန်းစဉ်များ (Program and Activities)
(၁) ကုသရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းစဉ် (Medical Care Program)
(က) အဖြစ်များသောရောဂါများနှင့်ထိခိုက်ဒဏ်ရာများအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောဆေးဝါးများ ထောက်ပံ့ပေးခြင်း။
(ခ) ကျေးရွာဒေသများတွင် အဖြစ်များသော ရောဂါများကို အထိုင်ဆေးခန်းတွင် အခြေခံပဏာမကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုပေးခြင်း။
(ဂ) အထိုင်ဆေးခန်းနှင့်အလှမ်းဝေးသောကျေးရွာများတွင်(၁)လတစ်ကြိမ် နယ်လှည့်ပြီးကုသပေးခြင်း။
(ဃ) လူနာလွှဲပြောင်းပို့ဆောင်မှုစနစ်ကို ပံ့ပိုးပေးဆောင်ရွက်ခြင်း။
(င) အရေးပေါ်အခြေအနေများနှင့်စပ်လျဉ်းပြီး ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအကူအညီများကို ပေးပို့နိုင်ရန် စီစဉ်ပြင်ဆင်ထားခြင်း။
(စ) ကျန်းမာရေးလုပ်သားများကို ရက်တိုသင်တန်း၊ မွမ်းမံသင်တန်းများ၊ နှီးနှောဖလှယ်မှုများနှင့် လုပ်ငန်းအစည်းအဝေးများကို ကျင်းပပြုလုပ်ခြင်း။
(ဆ) ဆေးဝါးပစ္စည်းများကို အသုံးပြုမှုလမ်းညွှန်ချက်များနှင့်အတူ ပြုစုဖြန့်ဝေပေးခြင်း။
(ဇ) တအာင်းကျန်းမာရေးလုပ်သားများအတွက် ရက်တိုမွမ်းမံသင်တန်းများ စီစဉ်ပေးခြင်း။
(ဈ) ဒေသခံအာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းများ၊ လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့်နှီးနှော ဖလှယ်ပွဲများပြုလုပ်ခြင်း အားဖြင့် လုပ်ငန်း ဆက်စပ်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ခြင်း။
(၂) မိခင်နှင့်ကလေးကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းစဉ်။ (Maternal and Child Health Care Program)
(က) ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များကို သံဓာတ်အားဆေး၊ ဗီဝမ်း၊ သံချဆေး စသောအခြေခံလိုအပ်သော ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကျန်းမာရေးစောင်ရှောက်မှုပေးခြင်း။
(ခ) မွေးမိခင်များကို အိမ်တိုင်ယာရောက်မွေးပေးခြင်းနှင့် မီးဖွားပြီးပြုစုစောင့်ရှောက်မှုပေး ခြင်း။
(ဂ) မိသားစုစီမံကိန်းဆိုင်ရာနည်းနာများပညာပေးခြင်းနှင့်သားဆက်ခြားခြင်းအတွက် လုပ်ဆောင်ပေး ခြင်း။ ( Pill, Emergency Pill, Depo, Condom and Implant)
(ဃ) ကလေးမွေးဖွားမှတ်တမ်းများထုတ်ပေးခြင်းနှင့် မှတ်တမ်းပြုစုထားရှိခြင်း။
(င)ကျန်းမာရေးလုပ်သားများကို ရက်တိုသင်တန်း၊ မွမ်းမံသင်တန်းများ၊ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲများနှင့် လုပ်ငန်းခွင်ညှိနှိုင်းအ စည်းအဝေးများကို ကျင်းပပြုလုပ်ခြင်း။
(စ) ဒေသခံအဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းများ၊ လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် လုပ်ငန်းဆက်စပ်ညှိ နှိုင်းဆောင်ရွက် ခြင်း။
(ဆ) မီးဖွားရန်ခက်ခဲသောလူနာများနှင့် အန္ဒာရာယ်ရှိသော ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များကို လွှဲပြောင်းပေးခြင်းနှင့် လွှဲပြောင်းနိုင်ရန်စီစဉ်ပေးခြင်း။
(ဇ) လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုအသိပညာပေးခြင်း။
(ဈ) ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များနှင့် နို့တိုက်မိခင်များကို အာဟာရဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအသိပညာပေးခြင်း။
(၃) လူထုကျန်းမာရေးပညာပေးခြင်းနှင့်ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းစဉ်။ (Community Health Education and Prevention Program)
(က) ကျေးရွာကျန်းမာရေးဆွေးနွေးပွဲများကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်း။
(ခ) ကျောင်းကျန်းမာရေးလုပ်ငန်းများ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်း။
(ဂ) လူထုကျန်းမာရေးပညာပေးစာစောင်များ၊ ပိုစတာများနှင့်စာအုပ်များစုဆောင်းခြင်း၊ ဒေသအလိုက် လိုက်လျောညီထွေ သောပညာပေးစာစောင်များ စီစဉ်ထုတ်ဝေခြင်းနှင့်ဖြန့်ဝေးပေးခြင်း။
(ဃ) ဘီတာမင်အေနှင့်သံချဆေးများ ဖြန့်ဝေတိုက်ကျွေးခြင်း။
(င) ကျေးရွာတိုင်းတွင် ကျေးရွာကျန်းမာရေးကော်မတီများဖွဲ့စည်းပေးခြင်း။
(ဃ) ရာသီအလိုက်ကူးစက်တတ်သောရောဂါများကို အခြေခံပြီး ကျေးရွာကျန်းမာရေးအသိပညာပေး ခြင်း။
၇။ ဌာနများ
1. Documentation and Monitoring & Evaluation Department (DMED) မှတ်တမ်းတင်ခြင်းနှင့်စောင့်ကြည့်လေ့လာသုံးသပ်ရေးဌာန
2. Health Service and Education Department (HSED) ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုနှင့် ပညာပေးရေးဌာန
3. Human Resources and Administration Department (HRAD) လူသားချင်းစီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် ရုံးစီမံခန့်ခွဲရေးဌာန
4. Finance Department (FD) ဘဏ္ဍာရေးဌာန
၉။ ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်အထိ တွဲဖက်လုပ်ဆောင်နေသော စီမံချက်များနှင့် မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ
(က) Back Pack Health Worker Team (BPHWT) -၂၀၀၄ – ၂၀၂၄ ခုနှစ်
(ခ) ငှက်ဖျားတိုက်ဖျက်ရေးစီမံချက် (RAI3E) ( Save the Children’s ) – ၂၀၁၈ – ၂၀၂၄ ခုနှစ်
(ဂ) Myanmar Humatirian Fund ( HNINWAI-NS (Health and Inclusive Nutrition, WASH Assistance for IDPs and Conflict-Affected Communities in N. Shan State) (Community Partner International– CPI) – ၂၀၁၉ -၂၀၂၃ ခုနှစ်
(ၒ) Integrated Maternal, Newborn and Child Health (Save the Children) ၂၀၁၉-၂၀၂၄ ခုနှစ်
(င) Agency Information and Service Activity (Community Partner Myanmar) ၂၀၂၂-၂၀၂၄ ခုနှစ်
(ဆ) Integration of Mental Health and Psychosocial Support (MHPSS) into Primary Health Care (PHC) for Affected Communities and Internal Displaced Peoples (IDPs) in Northern Shan State, and initializing a psychosocial mainstreaming project” (Community Partner International) ၂၀၂၃ ခုနှစ်
(ဇ) Health Equity Initiative (HEI) – EHSSG 2023-2024 ခုနှစ်
