ဒီအတောအတွင်း မေးခိုင်ရောဂါပိုးအကြောင်းနဲ့ ဆုံဆို့နာရောဂါတွေအကြောင်း ရေးလာရင်း ကလေးဘဝကတည်းက ကာကွယ်ဆေးထိုးထားသင့်တဲ့ ရောဂါတွေအကြောင်း ဆက်လက်ရေးသားဖို့ စိတ်ကူးပေါ်နေတာပါ။ ဒါကြောင့် အသည်းရောင်အသားဝါဘီပိုးရောဂါအကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ပါရစေ။
အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုး ဆိုတာဘာလဲ
အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုး ဆိုတာ အသည်းကိုနာတာရှည်ရောင်စေတတ်တဲ့ ရောဂါဖြစ်ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာကြာလာတဲ့အခါ အသည်းပျက်စီးခြင်း၊ အသည်းခြောက်ခြင်း၊ အသည်းကင်ဆာဖြစ်ခြင်း တို့ကို ဖြစ်စေတတ်တဲ့ရောဂါပါ။ အချက်အလက်များအရ ကမ္ဘာ့ပေါ်မှာ လူပေါင်း သန်း ၂ ထောင်ဟာ အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုး ကူးစက်ခံထားရပြီး သန်း ၃၀၀ ဟာ ဘီပိုးကြောင့် နာတာရှည် အသည်းရောဂါ ခံစားနေကြရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဘီပိုးကြောင့် နှစ်စဥ် လူပေါင်း ၁ သန်းခန့် သေဆုံးနေကြရပါတယ်။ ဒီအချက်အလက်တွေကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ဘီပိုးက ကမ္ဘာကြီးကို အလွန်ဒုက္ခပေးနေတယ်ဆိုတာ သိသာထင်းရှားလှပါတယ်။
ကူးစက်ပုံကူးစက်နည်းများ
အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုး ကူးစက်နည်းများကတော့
-ရောဂါပိုးရှိသောမိခင်မှ မီးဖွားစဥ် ကလေးသို့ကူးစက်ခြင်း (အဖြစ်အများဆုံးပါ)
-ရောဂါပိုးပါရှိသော သွေး၊ တံတွေးနှင့် လိင်အင်္ဂါမှထွက်သောအရည်များနှင့်ထိတွေ့မိခြင်း
-ရောဂါပိုးပါရှိသောသွေးသွင်းမိခြင်း
-ရောဂါပိုးပါရှိသော ဆေးထိုးအပ်များ၊ ခွဲစိပ်ခန်းသုံး ပစ္စည်းများ၊ သွားနှုတ် သွားစိုက် ကိရိယာများအသုံးပြုခြင်း
-ရောဂါပိုးပါရှိသော ပစ္စည်းများဖြင့် တက်တူးထိုးခြင်း၊ နားဖောက်ခြင်း၊ ထိခိုက်မိခြင်း
-ရောဂါပိုးရှိသူနှင့် အကာအကွယ်မဲ့လိင်ဆက်ဆံခြင်း
စတာတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အသက် ၅ နှစ်အတွင်းကလေးများမှာ ရောဂါရှိတဲ့ကလေးရဲ့သွေးကို ထိတွေ့မိရင်လည်း ရောဂါပိုး မရှိသေးသူတွေမှာလည်း အကူးစက်ခံရတတ်ပါသေးတယ်။
ရောဂါလက္ခဏာများ
ဘီပိုးက ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရပြီဆိုလျှင်တောင် အများစုမှာ ရောဂါလက္ခဏာတွေ ပြလေ့မရှိပါဘူး။ ရောဂါပျိုးချိန်ကလည်း (၁) လ မှ (၆) လအထိ ကြာလေ့ရှိပါတယ်။ ရောဂါကူးစက်ခံရသူ တချို့မှာတော့
-ဖျားနာခြင်း
-ဗိုက်အောင့်ခြင်း
-မျက်လုံးဝါခြင်း၊ အသားဝါခြင်း
-ဆီးဝါခြင်း၊ အရောင်ရင့်ခြင်
-အားနည်းခြင်း
-ပျို့ခြင်း၊ အန်ခြင်း
-အစားအသောက်ပျက်ခြင်းတွေကို ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်ခံစားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အချို့ အနည်းငယ်သောလူတွေမှာတော့ ရုတ်တရက် ပြင်းထန်အသည်းရောင် အဆင့်အထိဖြစ်ပြီး သေဆုံးသည် အထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ရုတ်တရက်ပြင်းထန်အသည်းရောင် ဖြစ်ပြီးသူထဲတွေထဲက အများစုက ပြန်ကောင်းသွားကြပြီး တချို့ကတော့ နာတာရှည်အသည်းရောင်အသားဝါ ရောဂါအဆင့်ရောက်ရှိကာ အသည်းခြောက်ခြင်း၊ အသည်းကင်ဆာဖြစ်ခြင်း တို့ကိုခံစားကြရမှာပါ။ လူကြီးအရွယ်ရောက်သူတွေမှာတော့ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရသူ (၅) ရာခိုင်နှုံးအောက် ကပဲ နာတာရှည် အသည်းရောင်အသားဝါ ဖြစ်ကြတာပါ။
မွေးကတည်းက မိခင်မှကူးစက်ခံရသောကလေးငယ်များနဲ့ ကလေးငယ်ငယ် အသက် (၅)နှစ်မတိုင်ခင် ဘီပိုးကူးစက်ခံရသူ အများစု (၉၅) ရာခိုင်နှုန်းကတော့ သေချာပေါက် နာတာရှည်အသည်းရောင်အသားဝါ ရောဂါခံစားကြရပြီး အသည်းခြောက်၊ အသည်းကင်ဆာ ဖြစ်တာတွေ အထိ ဖြစ်ကြလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာအနေနဲ့ မွေးကင်းစ အရွယ်ကတည်းက ဘီပိုးကာကွယ်ဆေး ကို ထိုးနှံနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
နာတာရှည်အသည်းရောင်ရောဂါအဆင့်မှာတော့ လူက ဘာမှ မခံစားရဘဲ အသည်းက တဖြည်းဖြည်း ရောင်ရမ်းပျက်စီးနေပြီးမှ (၁၀) နှစ် ကနေ (၁၅)နှစ်အတွင်းမှာ အသည်းခြောက်ရောဂါလက္ခဏာများခံစားရပြီးသေဆုံးခြင်း၊ အသည်းကင်ဆာဖြစ်ပြီး သေဆုံးခြင်းများ အထိဖြစ်ကြပါတယ်။
ရောဂါစစ်ဆေးအတည်ပြုခြင်း
ရောဂါလက္ခဏာတွေကြည့်ရုံနဲ့ ဘီပိုးရှိနေပြီဟု မပြောနိုင်ပါ။ သွေးဖောက်စစ်ဆေးပြီး ဘီပိုးရှိနေပြီဆိုမှအတည်ပြုနိုင်တာပါ။ ဘီပိုးရှိနေသူများက ကာကွယ်ဆေးထိုးလို့ မရတော့ပါ။
ကုသမှု
ဘီပိုးကြောင့် ရုတ်တရက်အသည်းရောင်အသားဝါလူနာများအတွက် သီးသန့်ကုသမှုမရှိဘဲ အခြားဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် အသည်းရောင်ကုသမှုများလို ကုသပေးရပါတယ်။
ဘီပိုးကြောင့် နာတာရှည် အသည်းရောင် လူနာများအတွက်ကတော့ အသည်းပျက်စီးမှု ရှိ မရှိအပေါ် မူတည်ပြီး ဆေးကုသမှု ခံယူရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အသည်းအထူးကုဆရာဝန်များဖြင့် သေချာကုသမှု ခံယူရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါမှသာ နာတာရှည်အသည်းရောင်ခြင်း၊ အသည်းခြောက်ခြင်း၊ အသည်းကင်ဆာဖြစ်ခြင်းများကို လျော့ကျစေပြီး အသက်လည်းရှည်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဘီပိုးကာကွယ်ဆေး
ဘီပိုးရောဂါရှိလာပြီဆိုလျှင် နောက်ဆက်တွဲကျန်းမာရေးနဲ့ငွေကုန်ကျေးကျပြသနာများကြောင့် မိမိတို့မှာ ဘီပိုးမရှိဘူးဆိုတာနဲ့ ကာကွယ်ဆေးလည်းထိုးမထားရသေးဘူးဆိုလျှင် အသက်အရွယ်မရွေး ဘီပိုးကာကွယ်ဆေး ချက်ခြင်းထိုးထားသင့်ပါတယ်။
အခုတော့ မိမိတို့မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးမှာ ဘီပိုးကာကွယ်ဆေးကို မွေးကင်းစ အရွယ်မှစပြီး တစ်လစီခြားပြီး ၃ကြိမ် ထိုးပေးနေကြပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးမထိုးရသေးဘူးဆိုလျှင်လည်း နီးစပ်ရာ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေကို စုံစမ်းပြီး မလွတ်တမ်း ထိုးထားကြရပါမယ်။
ကာကွယ်ဆေးတွေအနေနဲ့ကတော့ တံဆိပ်အမျိုးမျိုးရှိပြီး နာမည်ကြီးကာကွယ်ဆေး အချို့ကတော့ Engerix B၊ Euvax နဲ့ BEVAC တို့ဖြစ်ကြပါတယ်။ FDA ကခွင့်ပြုထားရင် ရနိုင်တဲ့ ဘယ်တံဆိပ်အမျိုးအစားမဆို အသုံးပြုလို့ရပါတယ်။
ဘီပိုးကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး ဆေးအောင်လျှင်တော့ ကာကွယ်မှုအာနိသင်က အနည်းဆုံး နှစ် (၂၀) ကနေ တစ်သက်လုံးကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဘီပိုးကာကွယ်ဆေးကို မဖြစ်မနေ ထိုးထားကြရပါမယ်။
Dr. Fleming
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-b
https://www.hepb.org/what-is-hepatitis-b/what-is-hepb/