အခုရက်ပိုင်း အာဆီယံနိုင်ငံတွေမှာ အပူလှိုင်းဖြတ်သန်းနေချိန် ဖြစ်ပြီး နွေရာသီထဲကို ရောက်ရှိနေချိန် ဖြစ်တာကြောင့် အပူရှပ် ခြင်းအန္တရာယ် မှ ကင်းဝေစေရန် အသိပေးနှိုးဆော် ရေးသားလိုက်ပါတယ်။
ပုံမှန်အားဖြင့် လူခန္ဓာကိုယ် အပူချိန် ဟာ ၃၇ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် ( 37°C ) သို့မဟုတ် ၉၈.၆ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက် ( 98.6°F ) ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ ဦးဏှောက်အတွင်းမှာရှိတဲ့ Hypothalmus လို့ခေါ်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းက အဲဒီကိုယ်ခန္ဓာအပူချိန်ကို တသမတ်တည်းဖြစ်အောင် ထိန်းသိမ်းပေးပါတယ်။ ရာသီဥတုက အရမ်းပူးပြင်းပြီး ကိုယ်ခန္ဓာထဲကို အပူတွေ ကူးစက်လာလျှင် Hypothalmus က အတိုင်းအတာ တခုအထိ ထိန်းသိမ်းပေးပေမယ့် မထိန်းနိုင်တော့တဲ့အခါ ကိုယ်ခန္ဓာ အပူချိန် များလွန်းပြီး အပူရှပ်ခြင်း လက္ခဏာတွေ ခံစားလာရပါတော့တယ်။ ကိုယ်အပူချိန် ၄၀ ဒီဂရိီ စင်တီဂရိတ် ( 40°C ) သို့မဟုတ် ၁၀၄ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက် ( 104°F ) အထိရောက်သွားလျှင် အပူရှပ်ခြင်း ရဲ့ အပြင်းထန်ဆုံး အဆင့်တွေ ခံစားရမှာ ဖြစ်တယ်။
အဓိကအကြောင်းအရင်း
အပူရှပ်ခြင်း ရောဂါ ခံစားရတဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်းက ရာသီဥတု အရမ်းပူနေချိန်မှာ အပြင်ထွက်လွန်းခြင်း၊ အလုပ်လုပ်နေရခြင်း နှင့် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှား လုပ်ကြ လို့ဖြစ်ပါတယ်။
ဘယ်သူတွေ က ပိုမို ခံစားရလေ့ရှိလဲ
-မွေးကင်းစနှင့် အသက် ၄ နှစ်အောက်ကလေးများ
-အသက် ၆၅ နှစ်အထက်ရှိသူတွေ
-အမျိုးသားတွေ က အမျိုးသမီးတွေထက် ပိုဖြစ်လေ့ရှိ
-အရက်အလွန်အကျွံသောက်ခြင်း
-အဝလွန်သူတွေ
-နှလုံးရောဂါ နှင့် ဆီးချိုရောဂါ ရှိသူတွေ
-ဆီးဆေး၊ ဆီးချိုဆေး၊ နှလုံးရောဂါနှင့် သွေးကျဆေး၊ ကင်ဆာဆေး သောက်သုံး နေရသူတွေ
-အားကစားသမားများ
-စစ်သားများ
-နေပူပူတွင် အလုပ်လုပ်သူများ
-ရေဓါတ်ခမ်းခြောက်နေသူများ
အထက်ပါလူတွေမှာ အပူရှပ်ခြင်းရောဂါက ပိုမိုဖြစ်ပွားလေ့ရှိတယ်။
အပူချိန် ၁၀၀ ဒီကရီဖာရင်ဟိုက် ထက်များလာပြီး ပိုဆိုးလာပြီ ဆိုလျှင်တော့
-ချွေးမထွက်နိုင်တော့ခြင်း
-တကိုယ်လုံး ခြစ်ခြစ်တောက် ပူနေခြင်း
-အရေပြားဖြူပြီးဖျော့တော့လာခြင်း
-လမ်းမလျှောက်နိုင်တော့ခြင်း
-ကယောင်ကတမ်းဖြစ်ခြင်း
-သတိလစ်ခြင်း
-ဆီးနည်းလာခြင်း
ဒါတွေ ခံစားလာရမှာဖြစ်ပြီး နောက်ဆက်တွဲ အနေနဲ့
-ကျောက်ကပ်၊ အသည်း၊ အဆုတ်၊ ဦးဏှောက် စသည်တို့ ပျက်စီးပြီး အသက်သေဆုံးသည် အဆင့်ထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဘလို ကုသ ရမလဲ
အပူရှပ်ခြင်း စဖြစ်လာပြီလို့ ထင်လိုက်တာာနဲ့ မိမိ ဘာသာ ကုသနေထိုင်နည်းတွေ ရှိပါတယ်။
-နဖူး၊ လည်ပင်း၊ ချိုင်းကြားနှင့် ပေါင်ကြားတွေကို ရေအေးပတ် သို့မဟုတ် ရေခဲ ကပ်ပေးပါ။
-ငြိမ်ငြိမ်နေပါ။
-ဓါတ်ဆားရည် သို့မဟုတ် အားကစားသမားတွေ သောက်တဲ့ အားဖြည့် ဓါတ်ဆားရည် သောက်ပေး တိုက်ပေးပါ။
-အရိပ်ရ အေးမြသော နေရာတွင်နေပါ။
-လေဝင်လေထွက်ကောင်းသော နေရာတွင်နေပါ။
-ပန်ကာဖွင့်နေပါ။ အဆင်ပြေလျှင် Air cooler Air Con တို့ဖွင့်ထားပါ။
ဘာတွေဖြစ်လာရင် ဆေးရုံ ဆေးခန်း သွားပြရမလဲ 1563,"width":"330px","height":"auto"
-အသက်ရှူမြန်ခြင်း
-ရှော့ရခြင်း
-တက်ခြင်း
-ကယောင်ကတမ်းဖြစ်ခြင်း
-သတိလစ်ခြင်း
ဒါတွေ ခံစားလာရပီ ဆိုလျှင်တော့ နီးစပ်ရာဆေးရုံဆေးခန်းသို့ သွားပြရပါမယ်။ အသက်အန္တရာယ် ရှိလာနိုင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဘလို ကာကွယ်ရမလဲ
အပူရှပ်ခြင်း ကင်းဝေးအောင် ကာကွယ်နည်းတွေကတော့
-နေပူပူတွင် အလုပ်လုပ်ခြင်း၊ ကိုယ်လက်လှုပ်စားခြင်းကို ရှောင်ကြဥ်ပါ။
-မနက် ၁၀ နာရီမှ ညနေ ၅နာရီ အထိ အပြင်ထွက်ခြင်းရှောင်ကြဥ်ပါ။ ထိုအချိန်အတွင်း ရေမချိုးရ။
-အပြင်ထွက်ရန် လိုအပ်ပါက အဝတ်ပွများ၊ အင်္ကျီလက်ရှည်၊ ဘောင်းဘီရှည်၊ ဦးထုပ်၊ နေကာမျက်မှန် များ ဝတ်ဆင်ပါ။
-အပြင်မှ ပြန်လာပြီး ချက်ခြင်းရေမချိုးရ။
-နေ့လည် နေ့ခင်းတွင် အရိပ်ရ အေးမြသောနေရာတွင် နားနေပါ။
-ပန်ကာ၊ Air cooler၊ Air con များဖွင့်၍ နေထိုင်ပါ။
Dr. Fleming
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21812-heatstroke