ကျနော်တို့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ခါးနာလို့ ခါးကိုက်လို့ဆိုပြီး ခံစားနေရသူတွေ၊ အလုပ်အကိုင်ပျက် အအိပ်ပျက်သူတွေ အများကြီးရှိကြတယ်ဆိုတာ သတိထားမိကြပါရဲ့လား။ ခါးနာ ခါးကိုက်ဆိုတာကတော့ ခါးမှာရှိတဲ့ အရိုး၊ အရိုးနု၊ အရွတ်၊ ကြွက်သား၊ အာရုံကြောတွေ ထိခိုက်ရောင်ရမ်းခြင်းကြောင့်သော်လည်းကာင်း ရောဂါပိုးဝင်ရောက်ခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း ဖြစ်လေ့ရှိတာပါ။
သုတေသနတွေရဲ့ ဖော်ပြချက်တွေမှာတော့ လူတွေရဲ့ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း အထိက ခါးနာခါးကိုက် ဝေဒနာကို ဘဝရဲ့တချိန်ချိန်မှာ ခံစားကြရပါသတဲ့။ကျနော်ကိုယ်တိုင်တောင် အဲဒီ ရောဂါ ခံစားနေရတာ ပေါ်လိုက် ပျောက်လိုက်ပါပဲ။အဲဒီထဲက တချို့ကတော့ ခါးဆစ်ရိုးနုဒဏ်ရာရပျက်စီးခြင်း ကျွံထွက်ခြင်းကြောင့် ခါးနာခါးကိုက် ပေါင်ကိုက် ခြေထောက်ကိုက် ဝေဒနာတွေ ခံစားနေကြရတာပါလို့ ဆိုကြပါတယ်။
ခါးဆစ်ရိုး၊ ခါးဆစ်ရိုးနု နဲ့ ခါးဆစ်ရိုး အာရုံကြောတွေ ဆိုတာ ဘလိုမျိုး ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ထားကြသလဲ
ကျနော်တို့ လူ့ကျောရိုးမှာ ကုပ်ပိုးကနေ မြီးညှောင့်ရိုးအထိ ကျောဆစ်ရိုး ၃၃ ခု နဲ့ ဆင့်ထားတာပါ။ ကုပ်ပိုးဆစ် ၇ခု၊ ကျောရိုးဆစ် ၁၂ခု၊ ခါးဆစ် ၅ခု၊ မြီးညှောင့်အထက်ဆစ် ၅ခု နဲ့ မြီးညှောင့်အောက်ဆစ် ၄ခု စုစုပေါင်း ၃၁ ဆစ်နဲ့ အုတ်ခဲလေးတွေကို ဘိလပ်ခံပြီးစီထားသလို ကျောရိုး curvature အတိုင်းစီထားတာပါ။ အဲဒီအဆစ်တွေကြားမှာ Intervertebral disc လို့ခေါ်တဲ့ အရိုးနုပြားလေးတွေ ခံထားပါတယ်။အောက်ဆုံး၈ခုကြားမှာတော့ disc တွေရှိမနေပါဘူး။အဲဒီ Disc တွေမှာ အပြင်ပိုင်း Collagen tissue ဖြစ်တဲ့ Annulus fibrosus က ကရစ်ခွေပုံစံလေးဖြင့် အပြင်ဘက်ကခွေနေပြီးတေ့ာ အဲအတွင်းပိုင်းမှာ သွားတိုက်ဆေးကဲ့သို့ Jelly သားဖြစ်တဲ့ Nucleus polposus က ကြက်ဥ အနှစ်လို နေရာယူထားပြီး ကျောရိုးဆစ်တွေ လှုပ်နိုင်ရှားနိုင်အောင် ကြားခံပေးထားတာပါ။ အောက်မှာ ခါးဆစ်ရိုးဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံလေးတွေ ကြည့်လိုက်ကြရအောင်။
ခါးဆစ်ရိုးနု ကျွံထွက်ခြင်း ( Disc Herniation )
ခါးဆစ်ရိုးနု ကျွံထွက်ခြင်းဆိုတာကတော့ ခါးဆစ်ရိုးနု Intervertebral disc ရဲ့ အပြင်ပိုင်း Annlus fibrosus ကရစ်ခွေပုံစံ ထိခိုက်ပျက်စီးပြီး အတွင်းက Nucleus Polposus တွေထွက်လာတဲ့အခါ ရောင်ရမ်းစေတဲ့ကိုယ်တွင်းပစ္စည်းတွေထွက်လာပြီး နောက်မှာရှိနေကြတဲ့ spinal nerve လို့ခေါ်တဲ့အာရုံကြောနဲ့ spinal cord လို့ခေါ်တဲ့ ကျောရိုးအာရုံကြောမကြီးကိုပိမိတာပါ။ အဲဒီကနေတဆင့် နာကျင်ကိုက်ခဲတာတွေ ထုံကျဥ်တာတွေ ခံစားလာကြရတာပါ။
ဘာကြောင့် ခါးဆစ်ရိုးနုကျွံ ကြရတာလဲ
-အသက် ၂၀ နဲ့ ၅၀ ကြားတွေမှာ ဖြစ်လေ့ရှိကြတယ်။
-အမျိုးသားတွေက အမျိုးသမီးတွေထက် ပိုအဖြစ်များတယ်။
-ခါးအသုံးပြုပြီး ခါးကုန်း၍ ပစ္စည်း မ,တင်ခြင်း၊ ချခြင်း (အမှန်က ဒူးကို ကွေးဆန့် ပြီး ပစ္စည်း မ၊ တင်၊ ချ ရမှာပါ )
-ကိုယ်အလေးချိန်များနေသူတွေ၊ အဝလွန်နေသူတွေ
-ခါးကို မကြာခဏ ကုန်းရခြင်း၊ ကော့ရခြင်း၊ လိမ်ချိုးခြင်း လုပ်ကြသူတွေ
-ဟိုက်ဝေးဒရိုင်ဘာများ၊ ကားကို မကြာခဏ မောင်းနေရသူများ
-ကိုယ်ခန္ဓာလှုပ်ရှားမှု အလွန်နည်းသူများ
-ဆေးလိပ်သောက်သူများ
အစရှိသူတွေမှာ အဖြစ်များလေ့ ရှိကြပါတယ်။
ရောဂါလက္ခဏာများ
-ခါးနာ ခါးကိုက်ခြင်း
-တင်ပါးစုံကနေ ခြေသလုံး ခြေဖဝါးအထိ နေရာသတ်သတ်မှတ်မှတ်မရှိဘဲ ကြိုးအရှည်ကြီး ထိုးထည့်ထားသလို နာကျင် ကိုက်ခဲခြင်း ( Sciatica Pain )
-ပေါင်၊ ခြေသလုံးနှင့် ခြေထောက်တို့တွင် ထုံခြင်းကျဥ်ခြင်း
-ပေါင်၊ ခြေသလုံး၊ ခြေထောက် တခုခုတွင် အားနည်းခြင်း ( လှုပ်ရှားမှုလျော့ခြင်း၊ မလှုပ်ရှားနိုင်ခြင်း၊ ဖိနပ်မစီးနိုင်ခြင်း၊ မတ်တပ်မရပ်နိုင်ခြင်း၊ လမ်းမလျှောက်နိုင်ခြင်း )
-ဆီးဝမ်း မထိန်းနိုင်ခြင်း ၊ ဆီးဝမ်း မသွားနိုင်ခြင်း ( ရှားပါး ၊ အရေးပေါ်ကုသရန် လိုအပ် ) တို့ကို ခံစားရလေ့ ရှိကြပါတယ်။
ကုသနည်းများ
ခါးဆစ်ရိုးနုကျွံလို့ နာကျင်ကိုက်ခဲလာပြီဆိုရင်
၁- ဆေးသောက်ခြင်း
-နားနားနေနေ နေရပါမယ်။
-အရမ်းဆိုးလျှင် အိပ်ယာထဲမှာ ၂-ပတ်အထိ လဲလျောင်း အနားယူရပါမယ်။
-အကိုက်အခဲ ပျောက်ဆေးတွေ သောက်ရပါမယ်။
-သက်သာလာလျှင်တော့ ပုံမှန်သွားလာမှုတွေ လုပ်ပေးလို့ရပေမယ့် ခါးကော့ခြင်း၊ ခါးကုန်းခြင်း၊ ခါးစောင်းခြင်း၊
ခါးလှည့်ခြင်းတို့ကို လုပ်လို့မရသေးပါ။
လူနာအများစုကတော့ ဆေးသောက်ပြီး နားနား နေနေ နေခြင်းဖြင့် ရောဂါလက္ခဏာတွေ ၃-၄ပတ်အတွင်းမှာ သက်သာသွားလေ့ရှိပြီး ၃-၄ လအကြာမှာ ပျောက်သွားလေ့ရှိပါတယ်။
၂-ခါးဆစ်ရိုးအတွင်းသို့ ဆေးထိုးခြင်း ( Epidural steroid injection )
-နားနားနေနေ နေခြင်း ၊ သောက်ဆေးတွေ သောက်နေလျက်နဲ့ ၆ ပတ်ကျော် ကြာသည် အထိမသက်သာလျှင်တော့ Depo-Medrol လို့ခေါ်တဲ့ Steroid ဆေးကို ခါးဆစ်ရိုးထဲ ( Epidural space ) ထိုးပေးမှ သက်သာသာပါလိမ့်မယ်။
၃-ခွဲစိပ်ကုသခြင်း( Discectomy or Laminectomy )
-ခြေထောက်၏အစိတ်အပိုင်းတခုတွင် အားနည်းခြင်း ( ခြေထောက် မကော့နိုင်ခြင်း၊ ဖိနပ်မစီးနိုင်ခြင်း )
-လမ်းမလျှောက်နိုင်တော့ခြင်း
-ဆီးဝမ်း မထိမ်းနိုင်တော့ခြင်း၊ ဆီးဝမ်း မသွားနိုင်ခြင်း
ဒါတွေ ဖြစ်နေပြီဆိုလျှင်တော့ MRI လို့ ခေါ်တဲ့ သံလိုက်ဓါတ်မှန်ရိုက်ပြီး မဖြစ်မနေ ခွဲစိပ်ကုသရပါမယ်။
အထက်ပါလက္ခဏာတွေ ခံစားနေရပြီဆိုလျှင်တော့ အရေးပေါ် ခွဲစိပ်ကုသမှ သက်သာပါလိမ့်မယ်။
ခါးနာ ခါးကိုက် ရောဂါမှ ကင်းဝေးကြပါစေ၊ ခွဲစိပ်ကုသမှုအန္တရာယ်မှ ကင်းဝေးကြပါစေဟု ရည်သန်လျှက်
မှတ်ချက်။ ။အောက်က link ထဲမှာ ခါးဆစ်ရိုးနု ပျက်စီးပုံ Video file နဲ့ ရောဂါ သက်သာရေးအတွက်လေ့ကျင့်ခန်းနှင့် နေထိုင်နည်းတွေပါတဲ့ Video files တွေ ပါပါသေးတယ်။ကြည့်ပါက အကျိုးရှိပါမည်။
Dr Fleming
https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases--conditions/herniated-disk-in-the-lower-back/